ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงประมาณ ๘ ม. ยอดอ่อนเกลี้ยงหรือมีขนนุ่ม ช่องอากาศเห็นชัดตามกิ่งอ่อน

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปใบหอกหรือรูปรี กว้าง ๓-๔ ซม. ยาว ๗-๑๓ ซม. ปลายแหลม โคนค่อนข้างสอบไปสู่ก้านใบ ขอบเรียบ แผ่นใบค่อนข้างหนาและผิวเกลี้ยง เส้นแขนงใบมีข้างละ ๖-๙ เส้น ขึ้นเป็นสันทางผิวใบด้านล่าง และพอสังเกตเห็นได้ทางผิวใบด้านบน เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๕-๑๒ มม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง โคนช่อมีแขนงยาวและค่อย ๆ สั้นไปสู่ปลายช่อ ช่อกว้างประมาณ ๑๐ ซม. ยาวประมาณ ๑๗ ซม. อาจมีขนนุ่มประปราย ก้านดอกยาว ๑-๓ มม. กลีบเลี้ยงโคนติดกันเป็นรูปกรวย ยาวประมาณ ๑ มม. ขอบจักตื้น ๆ ๔ แฉก กลีบดอกสีขาว โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ ๑.๕ มม. ปลายแยกเป็น ๔ แฉก ยาวประมาณ ๑.๒ มม. เกสรเพศผู้ ๒ อัน ยาวยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอกเล็กน้อย รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปกลม มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๑ มม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉกสั้น ๆ

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปกลมหรือค่อนข้างรี กว้างประมาณ ๖ มม. ยาวประมาณ ๙ มม. มีเมล็ดเดียว

 ข้าวสารหลวงชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ตามที่ลุ่มน้ำขัง ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๓๗๐-๑,๑๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่อินเดีย พม่า และภูมิภาคอินโดจีน.